Οι μαγικοί αριθμοί στις τέσσερις γωνίες του monitor μπορούν να μας πουν πολλά – και θα μάθουμε ακόμα περισσότερα εδώ!
Βίντεο
Είναι στην ανθρώπινη φύση μας να αποζητούμε νόημα σε καθετί που βλέπουμε, προκειμένου να το κατανοήσουμε καλύτερα. Αυτό είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει από τα βάθη της ιστορίας.
Ο ρυθμός που τρέχει ο κόσμος γύρω μας έχει και αυτός μονάδα μέτρησης. Για πράγματα που ‘τρέχουν’, έχουμε λέξεις όπως τα χιλιόμετρα ανά ώρα ενώ μετράμε τον χρόνο σε δευτερόλεπτα και ώρες.
Στον ψηφιακό κόσμο υπάρχουν, μεταξύ άλλων, τα Hertz.
Τα Hertz είναι μια τιμή που δηλώνει ένα συμβάν ανά δευτερόλεπτο. Στον κόσμο των PC, αυτό συνήθως αφορά το πόσο γρήγορα τρέχει ένα εξάρτημα, δηλαδή, πόσους υπολογισμούς μπορεί να κάνει σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα.
Με αυτή τη μονάδα μέτρησης μετράμε την ταχύτητα ρολογιού σε πολλά εξαρτήματα όπως CPU, GPU, μνήμες κλπ.
Τι είναι τα FPS (Frames per Second);
- Το καρέ, ή αλλιώς frame, είναι μια στατική εικόνα σε ένα βίντεο ή παιχνίδι.
- Τα frames per second είναι μια σειρά από διαδοχικές εικόνες, που εμφανίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να δώσουν την ψευδαίσθηση της κίνησης.
Γιατί το βίντεο είναι στην ουσία φωτογραφίες η μια πίσω απ’ την άλλη. Μια ψευδαίσθηση!
Η ίδια λογική των frames υπάρχει τόσο στα παιχνίδια όσο και στις ταινίες. Και τα δύο μετράνε τη ροή των φωτογραφιών που εμφανίζονται.
Συνήθως οι ταινίες τρέχουν στα 24 FPS (ή 23,97 FPS για την ακρίβεια) και παραμένουν σταθερά σε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Τα παιχνίδια έχουν μεταβλητό ρυθμό FPS, που αλλάζει ανάλογα με το πόσο απαιτητική είναι η σκηνή για την κάρτα γραφικών.
Μιας και μας ενδιαφέρει περισσότερο εδώ, στα παιχνίδια, το ένα FPS είναι μία και μοναδική εικόνα που βγαίνει από την κάρτα γραφικών μας και μεταφέρεται προς την οθόνη.
Όσο υψηλότερα τα FPS, τόσο πιο ομαλά τρέχει το παιχνίδι μας κι έτσι μπορούμε να το απολαύσουμε καλύτερα.
Σύμφωνα με τη συνεχιζόμενη διαμάχη (στα ελληνικά beef), μεταξύ κονσολών και PC, τα υψηλότερα FPS συνεισφέρουν στο να απολαύσουμε περισσότερο το παιχνίδι.
FPS και Refresh Rate (Hz)
Ο ρυθμός των FPS που βγαίνουν όμως από την κονσόλα ή το PC μας δεν φτάνουν από μόνα τους για να κάνουν ένα παιχνίδι πιο απολαυστικό.
Πάρτε για παράδειγμα αυτό το monitor της AOC. Έχει panel 28 ιντσών, ανάλυση 4K και τρέχει στα 144 ολοζώντανα Hz, που πολλοί τα συσχετίζουν με τα FPS, λέγοντας ότι είναι το ίδιο πράγμα.
Και έχουν δίκιο, εν μέρει.
Σε έναν τέλειο κόσμο, Frames per Second (FPS) και Refresh Rate (Hz) ζουν αρμονικά και μετράνε “κάτι” που συμβαίνει σε ένα δευτερόλεπτο. Και τα δύο αναφέρονται στη συχνότητα – στο πόσο συχνά γίνεται μια δράση.
- Τα FPS μετράνε το πόσα καρέ φτάνουν στην οθόνη ανά δευτερόλεπτο
- Το refresh rate μετράει το πόσο συχνά η οθόνη ανανεώνει το panel ανά δευτερόλεπτο
Εφόσον και τα δύο μετράνε μια δράση ανά δευτερόλεπτο, θα μπορούσε κανείς να πει πως πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Παρ’ όλα αυτά αναφέρονται σε κάτι διαφορετικό.
Το πως αντιλαμβάνεται ο καθένας τα καρέ που παρουσιάζονται μπροστά του όμως διαφέρει σημαντικά – και είναι το βασικότερο feature που δημιουργεί διχογνωμίες μεταξύ console player και PC-αδων.
Η αλήθεια είναι ότι το να έχεις ένα σύστημα που βγάζει περισσότερα frame προς την οθόνη σου, είναι κάτι το εξαιρετικό – και μπορείς να καταλάβεις τη διαφορά σχετικά εύκολα.
Εάν το παιχνίδι σου τρέχει στα 60 FPS και το monitor σκανάρει την οθόνη 60 φορές το δευτερόλεπτο, τότε έχεις τη χρυσή τομή και χρησιμοποιείς ακριβώς ό,τι πλήρωσες!
Το ανθρώπινο μάτι, όμως, μπορεί να αισθανθεί και μεγαλύτερα framerate και εκεί πατάνε τα περισσότερα high-refresh monitor που αγγίζουν τα ιλιγγιώδη 240Hz ή ακόμη και τα 500Hz.
Που σημαίνει ότι το monitor σκανάρει το panel 240 φορές το δευτερόλεπτο, και έτσι, εάν το PC μπορεί να δώσει 240 FPS προς την οθόνη, τότε αυτά μεταφέρονται και στα μάτια μας, άσχετα εάν δεν μπορούμε να τα δούμε όλα!
Γιατί τα περισσότερα FPS είναι καλύτερα;
Αυτό το ερώτημα υπάρχει καιρό και ψάχνει μια ολοκληρωμένη απάντηση.
Για ένα ‘normal’ gaming session, εάν το σύστημα μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει, για παράδειγμα, τα 144 FPS σταθερά, τότε αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τα πλεονεκτήματα των οθονών με υψηλά Hz:
- Συνήθως τα high-refresh rate monitor έχουν καλύτερη απόκριση και χαμηλότερο input lag όταν τρέχουν στο μέγιστο ρυθμό ανανέωσης. Έτσι, οι εντολές μας μεταφέρονται πιο γρήγορα από το ποντίκι στο σύστημα.
- Η κίνηση δείχνει πιο ομαλή στο περιεχόμενο και βλέπουμε την κίνηση πιο αναλυτικά. Ή αλλιώς, το κάθε καρέ μένει ενεργό για λιγότερο χρονικό διάστημα, και έτσι η ψευδαίσθηση της κίνησης γίνεται πιο έντονη.
- Σε σχέση με μια οθόνη 60Hz, στα 144Hz έχουμε πάντοτε ένα πολύ πιο πρόσφατο καρέ, που σημαίνει ότι είμαστε σε πλεονεκτική θέση όταν πρέπει να στοχεύσουμε σε συγκεκριμένα σημεία. Αυτό φυσικά μόνο όταν το παιχνίδι μας τρέχει πάνω από τα 60 FPS. Αν, για παράδειγμα, τρέχει με 144 FPS, τότε στην οθόνη εμφανίζονται παραπάνω από τα διπλάσια καρέ, οπότε πράγματι βλέπουμε πάντοτε το πιο πρόσφατο καρέ.
Αυτό είναι και το μεγαλύτερο selling point των κατασκευαστών οθονών, και ίσως το σημαντικότερο μετά την ποιότητα του panel και των χρωμάτων.
Με μια γρήγορη οθόνη και ένα γρήγορο PC που μπορεί να ‘δώσει’ αρκετά FPS, έχουμε το πλεονέκτημα σε τίτλους όπως online shooter, π.χ. στο Counter Strike. Αυτό το πλεονέκτημα, μας το έδειξε πολύ καλά η Nvidia σε σχετικό βίντεό της. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι για τους enthusiast που παίζουν τέτοια ανταγωνιστικού τύπου παιχνίδια, τα υψηλά refresh rate – όταν το PC μπορεί να προσφέρει τόσα FPS προς την οθόνη – είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα που δε θέλουν να χαραμίσουν.
Όσο τα χρόνια περνάνε, οθόνες με ρυθμό ανανέωσης 60Hz θα εκλείπουν ολοένα και περισσότερο. Στην πορεία, θα βλέπουμε πιο πολλές οθόνες με ρυθμούς ανανέωσης 144Hz ή 120Hz με στόχο το χαμηλότερο κόστος.
Αυτό, είναι και το μεγαλύτερο αρνητικό των περισσότερων οθονών με υψηλά refresh rate για την ώρα. Το κόστος.
Το κόστος είναι μεγαλύτερο
Μια οθόνη QHD, όπως η Dell G2724D, με ρυθμό ανανέωσης 165Hz μπορεί να κοστίσει μέχρι και τα 300€, ενώ αντίστοιχο μοντέλο με 60 ή 75Hz, σαν και την Dell S2721DS, θα ζητήσει 240-250€.
Βέβαια, τα Hz δεν είναι ο μόνος λόγος που τα high refresh rate monitor είναι ακριβότερα. Παρέχουν μερικές έξτρα ενσωματωμένες ευκολίες, όπως δυνατότητα περιστροφής, και ενδεχομένως κάποια ακόμα software-ικά καλούδια, ειδικά για gaming.
Πώς να μετρήσω τα FPS;
Στο PC, για να καταλάβουμε το πόσο καλά τρέχει ένα παιχνίδι χρησιμοποιούμε κάποια εργαλεία, όπως το MSI Afterburner, τα οποία μας δείχνουν πληροφορίες όπως τα FPS.
Το Afterburner περιλαμβάνει το εργαλείο RTSS Rivatuner Statistics Server, ένα είδος προγράμματος-hook που ‘κάθεται’ πάνω στα παιχνίδια μας που τρέχουν τα βασικά 3D API DirectX, OpenGL ή Vulkan και μπορεί να μεταφέρει μέσα στο παιχνίδι διάφορα στατιστικά για CPU, GPU και για το σύστημα γενικότερα.
Εναλλακτικά, υπάρχουν και μερικά ακόμα ενδιαφέροντα εργαλεία όπως το CapFrameX, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα καταγραφής των frames καθώς και άλλων δεδομένων για μετέπειτα ανάλυση, για να εξάγουμε καλύτερα συμπεράσματα για το hardware που έχουμε στην κατοχή μας. Υπερ-πλούσιο σε επιλογές, ανοικτού κώδικα και διαθέσιμο προς όλους.
