Η ψύξη του υπολογιστή είναι ένα από τα πράγματα που προβληματίζει πολλούς builders. Στ’ αλήθεια, ακόμα το σκέφτομαι σε κάθε σύστημα που φτιάχνω για δουλειά ή για εμένα.
Είτε πρόκειται για enthusiasts είτε για ανθρώπους που τώρα ξεκινάνε στον κόσμο του pc building, το αερόψυξη versus υδρόψυξη μοιάζει να συμβαίνει πιο συχνά απ’ ότι περιμένει κανείς.
Σε αυτό το ερευνητικό review, θα μιλήσουμε για τους δύο πιο δημοφιλείς τύπους ψύξης του PC μας: νερό και αέρα. Φυσικά, από αυτή τη δοκιμή, δε θα μπορούσε να λείπει η Bequiet η οποία μας έστειλε τις Pure Rock 2 FX και Pure Loop 2 FX για να τις δοκιμάσουμε και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας, για το ποια ταιριάζει καλύτερα στο δικό σου PC.
Ξεκινάμε.
Υδρόψυξη
Την υδρόψυξη την γνωρίζουμε λίγο πολύ όλοι. Πρόκειται για τον τύπο που χρησιμοποιούν σχεδόν όλοι οι enthusiasts για τις καλύτερες δυνατές επιδόσεις. Προσθέτει σε εμφάνιση στο build και έχει συνήθως και το καλύτερο performance, οπότε είναι ένα win – win σενάριο.
Κάποτε οι υδροψύξεις δεν ήταν τόσο εύκολες στην εγκατάσταση και το κόστος τους υψηλό, ενώ αντίστοιχα, οι περισσότεροι κατασκευαστές έφτιαχναν μόνο custom προϊόντα υδρόψυξης. Να θυμίσω ότι οι όλα σε ένα υδροψύξεις ήρθαν στην αγορά σχετικά πρόσφατα – ίσως το 2005-10.
Φυσικά πολλοί από αυτούς τους κατασκευαστές των custom υδροψύξεων υπάρχουν και σήμερα, όμως γενικότερα την αγορά έχουν κατακλύσει μοντέλα που ονομάζουμε απλά κλειστού τύπου υδροψύξεις – που γλιτώνουν χώρο, χρόνο και χρήματα. Τα τρία Χ δηλαδή!
Ο τρόπος που λειτουργούν είναι ιδιαίτερος, όπως δείχνει η παρακάτω φωτογραφία. Το CPU καλύπτεται από ένα μικρό σε μέγεθος CPU block στο οποίο ζει συνήθως μια αντλία νερού, ικανή να μεταφέρει αρκετή ποσότητα ψυκτικού υγρού μέσα σε ένα λεπτό. Το block διαθέτει δύο ανοίγματα για σωληνώσεις που καταλήγουν σε ένα ψυγείο. Το τελευταίο αποτελείται από δεκάδες fins και μέσα τους κυλάει άφθονο το ψυκτικό υγρό από τη θερμή πλευρά (επεξεργαστής) προς την ψυχρή πλευρά (ψυγείο).
Η ψυχρή πλευρά ψύχεται από έναν ανεμιστήρα. Αυτός φροντίζει το νερό που θα βρεθεί στο ψυγείο να πέσει σε θερμοκρασία προτού επιστρέψει στο CPU block για να συνεχίσει την ψύξη του επεξεργαστή μας. Φανταστείτε αυτή τη διαδικασία να συμβαίνει εξαιρετικά γρήγορα και με εξαιρετική απόδοση.
Το βασικότερο θετικό σε ένα τέτοιο setup είναι το ότι με την υδρόψυξη μεταφέρουμε τη θερμότητα σε άλλο σημείο, πιο κοντά προς την έξοδο του pc case μας, και από εκεί στο περιβάλλον – θεωρητικά πιο γρήγορα απ’ ότι μπορεί μια αερόψυξη να το καταφέρει στο εσωτερικό ενός case.
Η Pure Loop 2 FX έχει ψυγείο μεγέθους 240mm και εφοδιάζεται με τους ARGB ανεμιστήρες Light Wings. Παρέα με τον ARGB – fan controller που βρίσκεται μέσα στο κουτί μπορούμε να προσθέσουμε και άλλους ανεμιστήρες για ένα πραγματικά ενδιαφέρον οπτικό αποτέλεσμα.
Ενδιαφέρον είναι επίσης και το γεγονός ότι η αντλία, βρίσκεται πάνω στις σωληνώσεις και όχι στο CPU block, ένα trend που ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν και στόχο έχει να μειώσει τους κραδασμούς επάνω στο socket – ένα marketing τρικ που έχει μηδαμινή διαφορά στις επιδόσεις.
Pure Loop 2 FX Specs – Επίσημο site
- Dimensions (H x W x D), (mm) 277 x 120 x 27
- Radiator material / finish aluminum / black spray painted
- Base material / finish Copper / Nickel plated
- Fan model 2x Light Wings 120mm PWM high-speed
- Speed @ 100% PWM (rpm) 2500
- ARGB controller with SATA cable
- ARGB-PWM-Hub
Αερόψυξη
Ακόμα και έτσι όμως, οι νέοι pc builders θέλουν κάτι ακόμα πιο εύκολο στην εγκατάσταση και εκεί έρχονται να βοηθήσουν οι αεροψύξεις.
Σ’ αυτή την περίπτωση, και εάν έχεις μόλις βουτήξει στον κόσμο του PC, τότε μια αερόψυκτρα είναι ιδανική για να ξεκινήσεις. Αν και πολλά μοντέλα πλέον έρχονται χωρίς – η ενσωματωμένη ψύκτρα του επεξεργαστή σου αρκεί για να τρέξει αποδοτικά στις εργοστασιακές συχνότητες. Αλλά ένα δροσερό PC είναι και ένα πιο χαρούμενο PC.
Η απλή σχεδίαση που έχει μια τυπική αερόψυκτρα είναι απλά αναντικατάστατη, εκτός εάν πας σε κάτι πραγματικά τρομερό, όπως μια D15 ή Dark Rock Pro 4. Σε αυτή την περίπτωση ο όγκος της ψύκτρας είναι σημαντικός και θα πρέπει να αναλογιστούμε και άλλα πράγματα όπως το κενό που αφήνει από τις μνήμες μας.
Αν έχουμε ένα ψηλό kit μνημών τότε μπορεί και να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα με κάποιες αεροψύξεις. Ευτυχώς όμως το ύψος του ανεμιστήρα ρυθμίζεται και αυτό – αλλά όχι για πολύ – γιατί μετά θα βρει στο πλαϊνό παράθυρο.
Η αερόψυκτρα είναι δηλαδή πιο ογκώδης, ζει ακριβώς πάνω στον επεξεργαστή μας και περιλαμβάνει μια χάλκινη και επινικελωμένη συνήθως βάση με heatpipes που μεταφέρουν τη θερμότητα από το heatspreader του επεξεργαστή στις άκρες της.
Αυτές οι άκρες κατασκευάζονται από χαλκό ή αλουμίνιο το οποίο είναι εξαιρετικά καλός αγωγός της θερμότητας. Οπότε win win και αυτό! Η Pure Rock 2 FX, για παράδειγμα, μπορεί να καλύψει κάθε ενεργοβόρο επεξεργαστή αφού είναι συμβατή τόσο με το AM4 και το AM5 αλλά και με όλα τα sockets της Intel, και έρχεται παρέα με έναν Light Wings, ARGB ανεμιστήρα μεγέθους 120mm. Και το ίδιο fan βρίσκεται στην υδρόψυξη των δοκιμών.
Τη θερμότητα που προκύπτει στην αλουμινένια επιφάνεια της ψύκτρας αναλαμβάνει να διώξει ένας ανεμιστήρας, ενώ η όλη διαδικασία της εγκατάστασης περιλαμβάνει σχεδόν πάντοτε λιγότερα βήματα και είναι πιο αξιόπιστη από την υδρόψυξη – και πίστεψέ με, έχω δει πολλά fails με υδροψύξεις στο παρελθόν, από τρυπημένα ψυγεία, μέχρι και αντλίες που στάζουν τα πράσινα ζουμιά τους επάνω στην πανάκριβη GPU μας.
Αυτό δε σημαίνει ότι η αερόψυξη δεν έχει και αυτή τα αρνητικά της. Αν δεν την σετάρουμε σωστά θα έχουμε αρκετό θόρυβο στο εσωτερικό του κουτιού, ενώ αν συσσωρευτεί σκόνη τότε οι θερμοκρασίες θα αυξηθούν αρκετά.
Αντίθετα, το καθάρισμα της υδρόψυξης δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω από ένα φύσημα στους ανεμιστήρες και το ψυγείο – σε ένα ανοικτό περιβάλλον φυσικά – όπως επίσης και αλλαγή θερμοαγώγιμης πάστας, κάτι που συμβαίνει και στις οαεροψύξεις. Η Pure Loop 2 FX όμως έρχεται και με ένα επιπλέον ψυκτικό υγρό το οποίο μπορούμε να συμπληρώσουμε μετά από μήνες χρήσης, και μόνο αν χρειάζεται.
Pure Rock 2 FX Specs – Επίσημο site
- Overall dimensions without mounting material (L x W x H), (mm) 62 x 121 x 155
- TDP (W) 150
- Fin material Aluminum
- Surface treatment Electrophoresis
- Base material Aluminum / Copper
- CPU contact surface heat pipe direct touch
- Total weight (kg) 0.685
- Fan model Light Wings 120mm PWM high-speed
- Speed @ 100% PWM /12V (rpm) 2000
- Connector 4-pin PWM
Δοκιμές
Πάμε να βουτήξουμε στις δοκιμές για να πάρουμε μια απάντηση στο ερώτημα υδρόψυξη versus αερόψυξη.
Τι καλύτερο λοιπόν από το να μας απαντήσει ένα πραγματικό PC, παρέα με δύο ψύκτρες από τη bequiet!
PC Setup
- CPU: AMD Ryzen 7 5700X
- Motherboard: Gigabyte X570 Aorus Elite
- RAM: GSkill TridentZ 3200MHz 16GB
- Case: bequiet! Pure Base 500DX
Στο Pure Base 500 FX, με την υδρόψυξη στημένη στο πάνω μέρος μετρήσαμε τον 5700X για 30 λεπτά σε κλειστό κουτί. Στο κουτί είχαμε δύο 140mm ανεμιστήρες, έναν Silent Wings στην εισαγωγή και έναν Light Wings στην έξοδο.
Στα stress test, και οι δύο ψύκτρες μας κράτησαν τον Ryzen 7 5700X σε θερμοκρασίες κάτω από τους 75 βαθμούς Κελσίου. Αλλά κάπου εκεί βρίσκεται και η πρώτη έκπληξη. Η υδρόψυξη κατάφερε να κρατήσει το CPU στους 65 βαθμούς max σε φορτίο, ενώ η αερόψυκτρα βρέθηκε ελαφρώς πάνω από τους 72 βαθμούς.
Τι συμβαίνει όταν τόσο ο CPU όσο και η GPU μας βρίσκεται σε φορτίο; Σε αυτή την περίπτωση η τοποθέτηση της ψύκτρας – κυρίως της υδρόψυξης – είναι που παίζει σημαντικό ρόλο.
Με την Pure Loop 2 FX σαν exhaust στο κουτί – τοποθετημένη πάνω – βοηθάει στο να έχουμε πιο δροσερό αέρα στο εσωτερικό του case μας – οπότε βοηθάει και τις θερμοκρασίες της GPU, ιδίως όταν αυτή δεν βρίσκεται σε φορτίο. Από την άλλη, εάν την βάλουμε στην πρόσοψη, οι ανεμιστήρες θα σπρώξουν τον ζεστό αέρα από τον επεξεργαστή μας και θα αυξήσουν τη θερμοκρασία και της GPU.
Αξίζει να πούμε ότι διαφορά στο θόρυβο θα υπάρξει με την υδρόψυξη, αφού έχουμε δύο ανεμιστήρες των 120mm έναντι ενός στην αερόψυξη. Ακόμα και αν η διαφορά θορύβου ήταν μικρή, εξακολουθεί και είναι διαφορά.
Η Αχίλλειος πτέρνα της αερόψυξης όμως εντοπίζεται σε ένα gaming σενάριο όπου CPU και GPU τρέχουν συνεχώς. Τότε το θερμικό buffer περιορίζεται σημαντικά, και η αερόψυκτρα χάνει σε απόδοση. Εκεί ακριβώς είναι που κερδίζουν οι περισσότερες υδροψύξεις – καθώς είναι πολύ πιο αποδοτικές όταν το κουτί σου έχει μετατραπεί σε φούρνο από το Call of Duty! Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι υδροψύξεις δεν έχουν θερμικό buffer, αλλά ότι είναι συνήθως μεγαλύτερο.
Κάνοντας την Επιλογή
Όταν οι επιδόσεις έρχονται δεύτερες, οι PC builders επιλέγουν αυτό που ταιριάζει καλύτερα στην τσέπη τους.
Πολλοί λοιπόν καταλήγουν στις αεροψύξεις, αφού έχουν όλα τα φόντα να αντέξουν για πολλά χρόνια και χωρίς καμία επιπλέον συντήρηση από την πλευρά του χρήστη.
Για να είμαστε δίκαιοι, σήμερα δεν υπάρχουν τόσα πολλά προβλήματα με κλειστού τύπου υδροψύξεις, αλλά και πάλι, το ποσοστό αποτυχίας θεωρείται μεγάλο για κάποιον που φτιάχνει έναν υπολογιστή με τη λογική set it and forget it.
Οι custom υδροψύξεις μπορεί να ζητούν πολλά χρήματα γενικά, αλλά αποτελούν την καλύτερη επιλογή για μέγιστες επιδόσεις και ησυχία, ζητώντας συντήρηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με το πόσο συχνά χρησιμοποιούμε το σύστημα. Αυτό όμως είναι κουβέντα για άλλη στιγμή.
Πέρα από τα θέματα αξιοπιστίας που μας ωθούν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους ένας enthusiast μπορεί να επιλέξει μια αερόψυκτρα.
Ακόμα ένας λόγος είναι το airflow. Σε κουτιά που έχουν περιορισμένη ροή στο εσωτερικό, η αερόψυκτρα μπορεί να βοηθήσει θυσιάζοντας λίγες από τις επιδόσεις της. Από την άλλη αν έχεις μπόλικο airflow μέσα στο case, τότε η αερόψυκτρα θα δουλέψει άψογα.
Όταν εξετάζουμε τις θερμοκρασίες στην περίμετρο του CPU socket, είναι εύκολο να οδηγηθούμε ξανά στην αερόψυξη αφού προσθέτει σε airflow στο σημείο, που σημαίνει πιο δροσερά VRM – αν και οι αντοχές τους είναι υψηλότερες από τα 5 ή 6nm των CPU μας. Εάν επιδόσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο, τότε η υδρόψυξη μας φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, ακόμα και αν αυτό σημαίνει λίγο παραπάνω θόρυβο.
Όσον αφορά το κόστος, το γεγονός ότι η Pure Loop έρχεται με τιμή τα 120 περίπου ευρώ στην Ελλάδα, στην έκδοση με τους διπλούς 120mm ανεμιστήρες, δεν αποτελεί πραγματικό αντίπαλο σε σχέση με την Pure Rock 2 FX, παρά μόνο στο form factor και τις τελικές επιδόσεις.
Η Pure Rock 2 FX δε θα ζητήσει παραπάνω από 55 με 60€ για να φτάσει στον επίδοξο pc builder, και η τιμολόγηση είναι σχεδόν συνταρρακτική.
Στην πράξη, Pure Loop 2 και Pure Rock 2 έχουν περίπου 5 βαθμούς Κελσίου διαφορά υπέρ της υδρόψυξης – κυρίως γιατί έχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετικούς τύπους ψύξης.
H Pure Loop 2 FX, με τους ανεμιστήρες ρυθμισμένους από το BIOS να είναι πιο επιθετικοί, κρατάει τον επεξεργαστή δροσερό σε σχεδόν κάθε σενάριο χρήσης, αλλά όπως δείχνουν οι μετρήσεις, και οι δύο ψύκτρες είναι αρκετές για ένα τέτοιο chip.
Επίλογος
Το αιώνιο ερώτημα βρίσκει απάντηση όταν κοιτάξουμε το σύστημα συνολικά και όταν ξέρουμε τι θέλουμε από το σύστημά μας.
Το αισθητικό κομμάτι εμένα προσωπικά με βρίσκει υπέρ των αεροψύξεων αλλά βέβαια τα περιθώρια overclocking σε ένα high end σύστημα θα είναι μεγαλύτερα με μια υδρόψυξη.
Επίσης, μπορεί η εγκατάσταση μιας AIO υδρόψυξης να παίρνει παραπάνω χρόνο, αλλά βολεύει περισσότερο αν θέλεις να αλλάξεις τον επεξεργαστή σου ή να κάνεις δοκιμές, αφού έχεις περισσότερο χώρο γύρω απ’ το CPU socket. Αν δε σε νοιάζει να λιώσεις στο overclocking, τότε μόλις γλίτωσες 50 ευρώ και πήρες το δρόμο της αερόψυξης!
Οι υπόλοιποι κερδίζετε 5 βαθμούς και έχετε και αρκετό θερμικό headroom για activities με την υδρόψυξη!
Pure Loop 2 FX 240mm Pros/Cons
+Καλές επιδόσεις
+ARGB με fan controller στο πακέτο
+Δυνατότητα filling
-Ελαφρώς τσιμπημένη τιμή, πλέον κοστολογείται στα 150€, από τα 120 που είχε κατά τη διάρκεια του review.
Pure Rock 2 FX Pros/Cons
+Εξαιρετική τιμή
+Καλές επιδόσεις για την κατηγορία της
+Στηρίγματα για 2ο ανεμιστήρα
+Ο Light Wings είναι αρκετά βελτιωμένος
-Απόλυτες επιδόσεις
-Δεν έχει έξτρα ARGB controller
